Czym są przebarwienia skóry?
Przebarwienia skóry to uogólnione zmiany kolorytu skóry, które powstają w wyniku nagromadzenia się melaniny (melanina, należy do grupy pigmentów, które odpowiadają za pigmentację skóry, włosów). Zaburzenia te dzieli się na wrodzone lub nabyte. Od zdrowej skóry różnią się zwiększoną intensywnością zabarwienia. Wyróżnia się również przebarwienia melaninowe, w których występuje zwiększona ilość barwnika i niemeleninowe, które powstają w wyniku nagromadzenia się w skórze innego pigmentu niż melanina, np. tatuaże lub pigmentację, które wynikają z przyjmowania metali i półmetali.
Inny podział przebarwienia skórnych dzieli je na wrodzone lub nabyte. W różnicowaniu klinicznym wyróżnia się przebarwienia miejscowe – punktowe i rozlane – rozległe. Podział histologiczny wyróżnia przebarwienia naskórkowe, skórne i mieszane.
Przyczyny oraz czynniki predysponujące do powstawania przebarwień
Przebarwienia na skórze mogą pojawić się z różnych przyczyn oraz w różnym wieku. Składa się to na wiele czynników.
1. Zmiany hormonalne – ciąża, antykoncepcja, zaburzenia miesiączkowania, zaburzenia funkcji jajników, stres
2. Uraz mechaniczny – dochodzi do wzrostu melanogenezy w miejscu podrażnionym
3. Uraz cieplny – przebarwienia powstają w miejscach długotrwałego przegrzewania skóry
4. Uraz chemiczny – zapalenie skóry wywołane związkami chemicznymi/toksycznymi
5. Stan zapalny skóry – przy trądziku pospolitym, wyprysku, łuszczycy
6. W przebiegu chorób wątroby
7. Niedoczynność nadnerczy
8. Nadczynność tarczycy
9. Działanie substancji uwrażliwiających na UV – np. leki uspokajające, przeciwdepresyjne, retinoidy
10. Brak fotoprotekcji
11. Naturalne procesy starzenia12. Działanie promieni słonecznych
Rodzaje najczęściej występujących przebarwień skóry
1. Piegi – te przebarwienia zlokalizowane są w warstwie podstawnej nakórka. Są to małe, zwykle równomiernych rozmiarów, rozsiane plamki o barwie od żółtej do ciemnobrązowej. Tworzą one najczęściej symetryczne układy i mają tendencję do gromadzenia się. Występują najczęściej na skórze odsłoniętej, która narażona jest na promieniowanie słoneczne np. na twarzy, dekolcie. Pojawiają się już w młodości i ustępują wraz z wiekiem.
2. Plamy soczewicowate i plamy soczewicowate starcze –dzieli się je na wrodzone bądź nabyte (poprzez nadmierną ekspozycję na promieniowanie UV). Ten rodzaj przebarwień ma charakter drobnych plamek w różnych odcieniach brązu. Są bardzo licznie rozsiane na plecach, klatce piersiowej, skórze rąk, twarzy czy przedramion. Są większe oraz bardziej odgraniczone od piegów, co więcej, nie wykazują dużych tendencji do ciemneinia pod wpływem promieniowania UV. Mogą one zmienić się w złośliwe plamy soczewicowate.
3. Ostuda/melasma – jest to najczęściej występujące nabyte przebarwienie skóry twarzy, głównie u kobiet. Najczęściej pojawiają się u kobiet w wieku 20-40 lat. Mają postać nieregularnych plam koloru od jasnobrązowego do ciemnobrązowego, a nawet czarnego i są wyraźnie odgraniczone od skóry otaczającej. Podstawowym czynnikiem wywołującym ostudę jest ekspozycja na promieniowanie UV. Patogeneza tych przebarwień jest złożona i obejmuje uwarunkowania genetyczne oraz zmiany hormonalne, które związane są np. z ciążą, menopauzą, zaburzeniami miesiączkowania, stosowaniem doustnej antykoncepcji, niedoczynności/nadczynności tarczycy. Z racji tego iż ostuda często dotyka kobiet w ciąży nazywana jest „maską ciążową”, jednakże po ciąży może samoistnie ustępować.
4. Przebarwienia pozapalne – powstałe w następstwie chorób zapalnych skóry takich jak: atopowe zapalenie skóry, trądzik pospolity, liszajec, zapalenie mieszków włosowych, kontaktowe zapalenie skóry czy łuszczyca lub jako powikłania po przeprowadzonych peelingach chemicznych czy po zabiegach z użyciem lasera.
5. Przebarwienia polekowe – powstają na skutek interakcji między lekiem, jego metabolitami a melaniną. Często także inicjujące znaczenie ma promieniowanie UV.
Już niedługo pojawi się druga część artykułu – PRZEBARWIENIA SKÓRY: NAJSKUTECZNIEJSZE SPOSOBY WALKI Z PRZEBARWIENIAMI
